苏狂

洞仙歌

仆七岁时，洞仙见眉州老尼，歌冰骨苏姓朱，肌玉忘其名，轼宋释翻年九十岁。词注自言尝随其师入蜀主孟昶宫中，译赏苏狂一日大热，洞仙蜀主与花蕊夫人夜纳凉摩诃池上，歌冰骨苏作一词，肌玉朱具能记之。轼宋释翻今四十年，词注朱已死久矣，译赏人无知此词者，洞仙但记其首两句，歌冰骨苏暇日寻味，肌玉岂《洞仙歌》令乎？乃为足之云。

冰肌玉骨，自清凉无汗。水殿风来暗香满。绣帘开，一点明月窥人，人未寝，雾矢翊的所有小说欹枕钗横鬓乱。

起来携素手，庭户无声，时见疏星渡河汉。试问夜如何？夜已三更，金波淡，玉绳低转。但屈指西风几时来，又不道流年暗中偷换。

作品注释
⑴洞仙歌：词牌名。
⑵眉州：今在四川眉山境内。
⑶孟昶：五代时蜀国君主，在位三十一年，后国亡降宋，深知音律，善填词。
⑷花蕊夫人：孟昶的妃子，别号花蕊夫人；摩诃池：故址在今成都昭觉寺，建于隋代，到蜀国时曾改成宣华池。
⑸具：通俱，吃软饭的正确打开方式嗒嗒中文表都的意思。
⑹足：补足。
⑺冰肌：肌肤洁白如冰雪，《庄子·逍遥游》有神人焉，肌肤若冰雪，绰约若处子。
⑻水殿：建在摩诃池上的宫殿。
⑼欹：斜靠。
⑽河汉：银河。
⑾金波：指月光；玉绳：星名，位于北斗星附近。
⑿玉绳：星名。《太平御览·天部五》引《春秋元命苞》曰：“玉衡北两星为玉绳。玉之为言沟，刻也。瑕而不掩，折而不伤。”宋均注曰：“绳能直物，故名玉绳。沟，谓作器。”玉衡，北斗第五星也。秋夜半，玉绳渐自西北转，冉冉而降，时为夜深或近晓也。
⒀流年：流逝之岁月；年华。

作品译文

肌肉骨头像冰玉般莹洁湿润，本来十分清凉没有一丝汗渍。晚风来水殿里丝丝暗香弥漫。绣帘撩开明月一点偷窥佳人，佳人斜倚在枕边还没有入眠，黄金钗横着堕着鬓发乱蓬蓬。

从床上坐起牵着白净玉手，起来漫步在寂静的庭院当中，时而可见细数流星渡过银河。试问夜色如何三更已经过去，月波淡玉绳星随着北斗低旋。屈指掐算什么时候送来寒冷，不知不觉流水似年悄然逝去。

创作背景

苏轼在小序中交代了写此词之缘由，词人在七岁之时曾听过蜀主孟昶的《洞仙歌令》，而四十年后，只能隐约记住首两句，词人便发挥他丰富的想象力，运用他的文思才力，补足剩余部分。朱孝臧校注《东坡乐府》：“公生丙子，七岁为壬午，又四十年为壬戌也。”他定此词作于公元1082年（元丰五年，壬戌），时作者正谪居黄州。此词虽于小序约略交代了写作背景，其实自隐杼机，让人睹神龙之形而不能察神龙其身，从而为自己逸兴走笔、暗寓情怀创造了条件。

作品鉴赏

此词描述了五代时后蜀国君孟昶与其妃花蕊夫人夏夜在摩河池上纳凉的情景，着意刻绘了花蕊夫人姿质与心灵的美好、高洁，表达了词人对时光流逝的深深惋惜和感叹。

上片写花蕊夫人帘内欹枕。首二句写她的绰约风姿：丽质天生，有冰之肌、玉之骨，本自清凉无汗。接下来，词人用水、风、香、月等清澈的环境要素烘托女主人公的冰清玉润，创造出境佳人美、人境双绝的意境。其后，词人借月之眼以窥美人欹枕的情景，以美人不加修饰的残妆——“钗横鬓乱”，来反衬她姿质的美好。上片所写，是从旁观者角度对女主人公所作出的观察。

下片直接描写人物自身，通过女主人公与爱侣夏夜偕行的活动，展示她美好、高洁的内心世界。“起来携素手，”写女主人公已由室内独自倚枕，起而与爱侣户外携手纳凉闲行。“庭户无声”，制造出一个夜深人静的氛围，暗寓时光在不知不觉中流逝。“时见疏星渡河汉”，写二人静夜望星。以下四句写月下徘徊的情意，为纳凉人的细语温存进行气氛上的渲染。以上，作者通过写环境之静谧和斗转星移之运动，表现了时光的推移变化，为写女主人公纳凉时的思想活动作好铺垫。结尾三句是全词点睛之笔，传神地揭示出时光变换之速，表现了女主人公对时光流逝的深深惋惜。

这首词写古代帝王后妃的生活，在艳羡、赞美中附着作者自身深沉的人生感慨。全词清空灵隽，语意高妙，想象奇特，波澜起伏，读来令人神往。

值得注意的是，花蕊夫人本是孟昶的宠妃，后蜀灭亡之后，花蕊入宋，以“十四万人齐解甲，更无一人是男儿”的诗句令赵匡胤大为倾倒。不久，孟昶暴亡，花蕊成了太祖的贵妃，据说跟太宗赵光义也有瓜葛。对这样一个与三个皇帝有绯闻的“亡国之妃”，苏轼坦然地把她刻画得几近仙女，且毫不避讳地写她与孟昶的爱情。此词在宋朝广为传唱，还没有一个道学家跳出来说三道四。

宋末张炎著《词源》一书，已启后世有关苏、辛优劣之端。张炎认为辛词豪气太盛，且以戏弄笔墨居多，难入雅词之室。而苏轼词则“清空中有意趣”，“清丽舒徐，高出人表”。其中这首《洞仙歌》即是备受称誉的一首。

词牌简介

洞仙歌，词牌名之一，唐教坊曲名。原用以咏洞府神仙。敦煌曲中有此调，但与宋人所作此词体式不同。有中调和长调两体。

作品格律

○平声●仄声⊙可平可仄△平韵▲仄韵

冰肌玉骨，

⊙○⊙●（句）

自清凉无汗。

●○○⊙▲（仄韵）

水殿风来暗香满。

⊙●○○●○▲（协仄韵）

绣帘开，

●○○（豆）

一点明月窥人，

●●⊙●○○（句）

人未寝，

○●●（豆）

欹枕钗横鬓乱。

⊙●⊙○⊙▲（协仄韵）

起来携素手，

⊙○○●●（句）

庭户无声，

⊙●○○（句）

时见疏星渡河汉。

⊙●○○●○▲（协仄韵）

试问夜如何，

⊙●●○○（句）

夜已三更，

⊙●○○（句）

金波淡，

○⊙●（豆）

玉绳低转。

⊙○⊙▲（协仄韵）

但屈指西风几时来，

●●●○○●○○（句）

又不道流年暗中偷换。

●⊙●○○●○○▲（协仄韵）

苏狂解读：dòng xiān gē pū qī suì shí dòng xiān jiàn méi zhōu lǎo ní gē bīng gǔ sū xìng zhū jī yù wàng qí míng shì sòng shì fān nián jiǔ shí suì cí zhù zì yán cháng suí qí shī rù shǔ zhǔ mèng chǎng gōng zhōng yì shǎng sū kuáng yī rì dà rè dòng xiān shǔ zhǔ yǔ huā ruǐ fū rén yè nà liáng mó hē chí shàng gē bīng gǔ sū zuò yī cí jī yù zhū jù néng jì zhī shì sòng shì fān jīn sì shí nián cí zhù zhū yǐ sǐ jiǔ yǐ yì shǎng rén wú zhī cǐ cí zhě dòng xiān dàn jì qí shǒu liǎng jù gē bīng gǔ sū xiá rì xún wèi jī yù qǐ dòng xiān gē lìng hū nǎi wèi zú zhī yún bīng jī yù gǔ zì qīng liáng wú hàn shuǐ diàn fēng lái àn xiāng mǎn xiù lián kāi yì diǎn míng yuè kuī rén rén wèi qǐn wù shǐ yì de suǒ yǒu xiǎo shuō yī zhěn chāi héng bìn luàn qǐ lái xié sù shǒu tíng hù wú shēng shí jiàn shū xīng dù hé hàn shì wèn yè rú hé yè yǐ sān gēng jīn bō dàn yù shéng dī zhuǎn dàn qū zhǐ xī fēng jǐ shí lái yòu bù dào liú nián àn zhōng tōu huàn zuò pǐn zhù shì dòng xiān gē cí pái míng méi zhōu jīn zài sì chuān méi shān jìng nèi mèng chǎng wǔ dài shí shǔ guó jūn zhǔ zài wèi sān shí yī nián hòu guó wáng jiàng sòng shēn zhì yīn lǜ shàn tián cí huā ruǐ fū rén mèng chǎng de fēi zǐ bié hào huā ruǐ fū rén mó hē chí gù zhǐ zài jīn chéng dū zhāo jué sì jiàn yú suí dài dào shǔ guó shí céng gǎi chéng xuān huá chí jù tōng jù chī ruǎn fàn de zhèng què dǎ kāi fāng shì dā dā zhōng wén biǎo dōu de yì sī zú bǔ zú bīng jī jī fū jié bái rú bīng xuě zhuāng zi xiāo yáo yóu yǒu shén rén yān jī fū ruò bīng xuě chuò yuē ruò chǔ zǐ shuǐ diàn jiàn zài mó hē chí shàng de gōng diàn yī xié kào hé hàn yín hé jīn bō zhǐ yuè guāng yù shéng xīng míng wèi yú běi dǒu xīng fù jìn yù shéng xīng míng tài píng yù lǎn tiān bù wǔ yǐn chūn qiū yuán mìng bāo yuē yù héng běi liǎng xīng wèi yù shéng yù zhī wèi yán gōu kè yě xiá ér bù yǎn zhé ér bù shāng sòng jūn zhù yuē shéng néng zhí wù gù míng yù shéng gōu wèi zuò qì yù héng běi dǒu dì wǔ xīng yě qiū yè bàn yù shéng jiàn zì xī běi zhuǎn rǎn rǎn ér jiàng shí wéi yè shēn huò jìn xiǎo yě liú nián liú shì zhī suì yuè nián huá zuò pǐn yì wén jī ròu gú tou xiàng bīng yù bān yíng jié shī rùn běn lái shí fēn qīng liáng méi yǒu yī sī hàn zì wǎn fēng lái shuǐ diàn lǐ sī sī àn xiāng mí màn xiù lián liáo kāi míng yuè yì diǎn tōu kuī jiā rén jiā rén xié yǐ zài zhěn biān hái méi yǒu rù mián huáng jīn chāi héng zhe duò zhe bìn fà luàn péng péng cóng chuáng shàng zuò qǐ qiān zhe bái jìng yù shǒu qǐ lái màn bù zài jì jìng de tíng yuàn dāng zhōng shí ér kě jiàn xì shù liú xīng dù guò yín hé shì wèn yè sè rú hé sān gēng yǐ jīng guò qù yuè bō dàn yù shéng xīng suí zhe běi dǒu dī xuán qū zhǐ qiā suàn shén me shí hòu sòng lái hán lěng bù zhī bù jué liú shuǐ shì nián qiǎo rán shì qù chuàng zuò bèi jǐng sū shì zài xiǎo xù zhōng jiāo dài le xiě cǐ cí zhī yuán yóu cí rén zài qī suì zhī shí céng tīng guò shǔ zhǔ mèng chǎng de dòng xiān gē lìng ér sì shí nián hòu zhǐ néng yǐn yuē jì zhù shǒu liǎng jù cí rén biàn fā huī tā fēng fù de xiǎng xiàng lì yùn yòng tā de wén sī cái lì bǔ zú shèng yú bù fèn zhū xiào zāng jiào zhù dōng pō yuè fǔ gōng shēng bǐng zǐ qī suì wèi rén wǔ yòu sì shí nián wèi rén xū yě tā dìng cǐ cí zuò yú gōng yuán nián yuán fēng wǔ nián rén xū shí zuò zhě zhèng zhé jū huáng zhōu cǐ cí suī yú xiǎo xù yuē lüè jiāo dài le xiě zuò bèi jǐng qí shí zì yǐn zhù jī ràng rén dǔ shén lóng zhī xíng ér bù néng chá shén lóng qí shēn cóng ér wèi zì jǐ yì xìng zǒu bǐ àn yù qíng huái chuàng zào le tiáo jiàn zuò pǐn jiàn shǎng cǐ cí miáo shù le wǔ dài shí hòu shǔ guó jūn mèng chǎng yǔ qí fēi huā ruǐ fū rén xià yè zài mó hé chí shàng nà liáng de qíng jǐng zhuó yì kè huì le huā ruǐ fū rén zī zhì yǔ xīn líng de měi hào gāo jié biǎo dá le cí rén duì shí guāng liú shì de shēn shēn wǎn xī hé gǎn tàn shàng piàn xiě huā ruǐ fū rén lián nèi yī zhěn shǒu èr jù xiě tā de chuò yuē fēng zī lì zhì tiān shēng yǒu bīng zhī jī yù zhī gǔ běn zì qīng liáng wú hàn jiē xià lái cí rén yòng shuǐ fēng xiāng yuè děng qīng chè de huán jìng yào sù hōng tuō nǚ zhǔ rén gōng de bīng qīng yù rùn chuàng zào chū jìng jiā rén měi rén jìng shuāng jué de yì jìng qí hòu cí rén jiè yuè zhī yǎn yǐ kuī měi rén yī zhěn de qíng jǐng yǐ měi rén bù jiā xiū shì de cán zhuāng chāi héng bìn luàn lái fǎn chèn tā zī zhì dì měi hǎo shàng piàn suǒ xiě shì cóng páng guān zhě jiǎo dù duì nǚ zhǔ rén gōng suǒ zuò chū de guān chá xià piàn zhí jiē miáo xiě rén wù zì shēn tōng guò nǚ zhǔ rén gōng yǔ ài lǚ xià yè xié xíng de huó dòng zhǎn shì tā měi hào gāo jié de nèi xīn shì jiè qǐ lái xié sù shǒu xiě nǚ zhǔ rén gōng yǐ yóu shì nèi dú zì yǐ zhěn qǐ ér yǔ ài lǚ hù wài xié shǒu nà liáng xián xíng tíng hù wú shēng zhì zào chū yí gè yè shēn rén jìng de fēn wéi àn yù shí guāng zài bù zhī bù jué zhōng liú shì shí jiàn shū xīng dù hé hàn xiě èr rén jìng yè wàng xīng yǐ xià sì jù xiě yuè xià pái huái de qíng yì wèi nà liáng rén de xì yǔ wēn cún jìn xíng qì fēn shàng de xuàn rǎn yǐ shàng zuò zhě tōng guò xiě huán jìng zhī jìng mì hé dǒu zhuǎn xīng yí zhī yùn dòng biǎo xiàn le shí guāng de tuī yí biàn huà wéi xiě nǚ zhǔ rén gōng nà liáng shí de sī xiǎng huó dòng zuò hǎo pū diàn jié wěi sān jù shì quán cí diǎn jīng zhī bǐ chuán shén dì jiē shì chū shí guāng biàn huàn zhī sù biǎo xiàn le nǚ zhǔ rén gōng duì shí guāng liú shì de shēn shēn wǎn xī zhè shǒu cí xiě gǔ dài dì wáng hòu fēi de shēng huó zài yàn xiàn zàn měi zhōng fù zhuó zuò zhě zì shēn shēn chén de rén shēng gǎn kǎi quán cí qīng kōng líng jùn yǔ yì gāo miào xiǎng xiàng qí tè bō lán qǐ fú dú lái lìng rén shén wǎng zhí de zhù yì de shì huā ruǐ fū rén běn shì mèng chǎng de chǒng fēi hòu shǔ miè wáng zhī hòu huā ruǐ rù sòng yǐ shí sì wàn rén qí jiě jiǎ gèng wú yī rén shì nán ér de shī jù lìng zhào kuāng yìn dà wéi qīng dǎo bù jiǔ mèng chǎng bào wáng huā ruǐ chéng le tài zǔ de guì fēi jù shuō gēn tài zōng zhào guāng yì yě yǒu guā gé duì zhè yàng yí gè yǔ sān ge huáng dì yǒu fēi wén de wáng guó zhī fēi sū shì tǎn rán dì bǎ tā kè huà dé jī jìn xiān nǚ qiě háo bù bì huì dì xiě tā yǔ mèng chǎng de ài qíng cǐ cí zài sòng cháo guǎng wéi chuán chàng hái méi yǒu yí gè dào xué jiā tiào chū lái shuō sān dào sì sòng mò zhāng yán zhe cí yuán yī shū yǐ qǐ hòu shì yǒu guān sū xīn yōu liè zhī duān zhāng yán rèn wéi xīn cí háo qì tài shèng qiě yǐ xì nòng bǐ mò jū duō nàn rù yǎ cí zhī shì ér sū shì cí zé qīng kōng zhōng yǒu yì qù qīng lì shū xú gāo chū rén biǎo qí zhōng zhè shǒu dòng xiān gē jí shì bèi shòu chēng yù de yī shǒu cí pái jiǎn jiè dòng xiān gē cí pái míng zhī yī táng jiào fāng qū míng yuán yòng yǐ yǒng dòng fǔ shén xiān dūn huáng qǔ zhōng yǒu cǐ diào dàn yǔ sòng rén suǒ zuò cǐ cí tǐ shì bù tóng yǒu zhōng tiáo hé cháng diào liǎng tǐ zuò pǐn gé lǜ píng shēng zè shēng kě píng kě zè píng yùn zè yùn bīng jī yù gǔ jù zì qīng liáng wú hàn zè yùn shuǐ diàn fēng lái àn xiāng mǎn xié zè yùn xiù lián kāi dòu yì diǎn míng yuè kuī rén jù rén wèi qǐn dòu yī zhěn chāi héng bìn luàn xié zè yùn qǐ lái xié sù shǒu jù tíng hù wú shēng jù shí jiàn shū xīng dù hé hàn xié zè yùn shì wèn yè rú hé jù yè yǐ sān gēng jù jīn bō dàn dòu yù shéng dī zhuǎn xié zè yùn dàn qū zhǐ xī fēng jǐ shí lái jù yòu bù dào liú nián àn zhōng tōu huàn xié zè yùn

本书首发来自存档看书，第一时间看正版内容！